Οι περισσότερες πυρκαγιές εκδηλώνονται στην παραθαλάσσια ζώνη, όπου η υπάρχουσα βλάστηση είναι τυπικά μεσογειακή. Στα μεσογειακά οικοσυστήματα, λόγω των κλιματικών συνθηκών και του ρυθμού με τον οποίο παράγεται η βιομάζα (χόρτα, φύλλα, κλαδιά, βελόνες, κλπ.) με τη φωτοσύνθεση, ρυθμός που είναι μεγαλύτερος από το ρυθμό διάσπασης μέσω της δράσης των μικροοργανισμών κ’ της σήψης της νεκρής βιομάζας, δημιουργείται ένα πλεόνασμα βιομάζας η οποία αν δεν απομακρυνθεί με κάποιο άλλο τρόπο, όπως η βόσκηση των ζώων ή η συλλογή ξυλείας από τους ανθρώπους, θα έχει ως φυσική κατάληξη την πυρκαγιά. Στη φύση, ωστόσο, αυτός ο εναλλακτικός τρόπος είναι η φωτιά η οποία, όσο και αν ακούγεται παράξενο, είναι στοιχείο απαραίτητο για τη φυσική λειτουργία των περισσότερων δασικών οικοσυστημάτων.
Η συχνότητα εκδήλωσης πυρκαγιάς σε ένα τύπο δασικού οικοσυστήματος εξαρτάται κυρίως από:
1) Το ρυθμό συσσώρευσης της βιομάζας, δηλαδή την διαφορά ανάμεσα στην παραγωγή της κ’ την διάσπαση ή την απομάκρυνση της.
2) Την πιθανότητα έναρξης της πυρκαγιάς από φυσικά ή ανθρωπογενή αίτια και
3) Την ύπαρξη καιρικών συνθηκών που θα ευνοήσουν την εξάπλωσή της.
Στα περισσότερα οικοσυστήματα των βορείων χωρών ο ρυθμός συσσώρευσης της βιομάζας είναι σχετικά μικρός, τα ανθρωπογενή αίτια περιορισμένα και τα φυσικά (κυρίως οι κεραυνοί) δεν συμπίπτουν συχνά με ευνοϊκές καιρικές συνθήκες για εξάπλωση πυρκαγιάς. Έτσι, ο χρόνος μεταξύ πυρκαγιών σε μια περιοχή ξεπερνά τα 200 ή και τα 300 χρόνια, οπότε η φωτιά έρχεται ως παράγοντας που θα οδηγήσει στον καθαρισμό και την ανανέωση της περιοχής. Αντιθέτως, στα μεσογειακά οικοσυστήματα έχουμε γρήγορο ρυθμό συσσώρευσης βιομάζας και ευνοϊκές καιρικές συνθήκες για την ύπαρξη και την εξάπλωση των πυρκαγιών (χρόνος επανεμφάνισης 40 – 100 χρόνια).
Είναι αδιαμφισβήτητο λοιπόν, ότι η φωτιά είναι φυσικός παράγοντας των μεσογειακών οικοσυστημάτων. Μάλιστα, τα είδη βλάστησης που βρίσκονται εκεί, έχουν αναπτύξει μηχανισμούς επιβίωσης οι οποίοι τα προστατεύουν όταν οι πυρκαγιές εμφανίζονται με μεγάλη συχνότητα. Τέτοια παραδείγματα είναι η άμεση πρεμνοβλάστηση πολλών ειδών (π.χ. πουρνάρι, σχίνος, κουμαριά) ή η αποθήκευση σπόρων στους κώνους των πεύκων, που απελευθερώνονται αμέσως μετά την πυρκαγιά.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου