Πυρκαγιές στην Ελλάδα

    Έρευνες αναφέρουν πως κατά τα προγεωργικά χρόνια η δασοκάλυψη έφτανε στο 80%. Με την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας κατά τη νεολιθική εποχή (8000- 6000 πΧ) οι άνθρωποι έβαζαν φωτιές στην ύπαιθρο, που μπορεί να έκαιγαν για μήνες, με σκοπό να δημιουργηθούν βοσκοτόπια και χώρος για την ανάπτυξη των οικισμών. Στην Αρχαία Ελλάδα ο Πλάτωνας θρηνεί για τη χαμένη ομορφιά του Υμηττού, που παραδόθηκε στις φλόγες. Για μια μεγάλη περίοδο και ιδιαίτερα με το τέλος της ελληνιστικής περιόδου και την αρχή των ρωμαϊκών χρόνων έγινε πεδίο εισβολών και μαχών, με αποτέλεσμα να αποδασωθεί μεγάλο μέρος της.
    Την περίοδο μετά την Τουρκοκρατία οι Έλληνες επιδίδονται σε μια άνευ προηγουμένου καύση των δασών. Ο Άρειος Πάγος επισημοποιεί την καταστροφή κοινοποιώντας ότι η προστασία των δασών δεν ενδιαφέρει το κράτος. Τα δάση γίνονται βοσκοτόπια ή αποδίδονται σε καλλιέργεια. Ο Εμμανουήλ Ροΐδης στις αρχές του 19ου αι. περιγράφοντας την κατάσταση γράφει: « Τα δέντρα δεν έχουσι ψήφους ενώ οι ποιμένες έχουσι» . Στην Άνδρο το 1890 δάση από σφεντάμια , δρυς, αγριοκαστανιές έγιναν κάρβουνο. Σώζονται ακόμη τα καμίνια που βρίσκονται στις κορυφογραμές της "Κουβάρας" και του "Μελιού".

«Πυρ-Φωτιά»

  Το πυρ-φωτιά αποτελεί ίσως την πιο απλή και βασική μορφή ενέργειας, που συνοδεύει τον άνθρωπο απ’ τις αρχές της ύπαρξής του. Δεν αποτελεί ανθρώπινη ανακάλυψη. Οι πυρκαγιές, που προέρχονταν απ’ τα πυρακτωμένα ποτάμια λάβας ενός ηφαιστείου, οι πτώσεις των κεραυνών στην γη και οι τυχαίες αυταναφλέξεις λόγω της ξηρασίας και των υψηλών θερμοκρασιών, αποτέλεσαν φυσικό φαινόμενο.  

  Πολύ αργότερα ο άνθρωπος ονόμασε τo φαινόμενο αυτό πυρ ή φωτιά και το αντιμετώπισε με φόβο, απορία και θαυμασμό.

   Ετυμολογικά οι ρίζες «πυ-ρ», «φυ-ρ», «φυ-σ», «φω-σ», «φω-τ», «φα-ο» είναι κοινές. Απ’ την ρίζα πυ- γεννιούνται οι λέξεις πυρά, πυραμίς, πυρήν, πύθων. Από την ρίζα φυ- γεννιούνται οι λέξεις φύσις, φύσα (ενέργεια, εισπνοή), φύω, φυτόν (αυτό που γεννιέται-ζη), φυλή (γενεά-γέννησις), φύλον κ.α. Επίσης οι λέξεις φως, φωτιά, φωνή παράγονται από την ίδια ρίζα. Ίσως και η λαϊκή ρήση «στο πι και φι», δηλαδή κάτι που γίνεται πολύ γρήγορα, να συμβολίζει τη γρήγορη μετάδοση της φλόγας και την εμφάνιση της φωτιάς.

Συνάντηση στο Πυρ. Κλιμάκιο Άνδρου

  Χθες 18/2/2010 έγινε η πρώτη επίσκεψη του νέου Περιφερειακού Διοικητή της Πυροσβεστικής στο Πυροσβεστικό Κλιμάκιο Άνδρου. Στη συνάντηση είχε κληθεί και ο Σύλλογος Εθελοντών Δασοπυροσβεστών Άνδρου, όπου παρόντες εκ μέρους του Συλλόγου ήταν οι Χαζάπης Δημήτρης, Κουτέλης Δημήτρης, Κωνσταντής Κώστας και Χαζάπης Νίκος.
  Η επίσκεψη ήταν ενημερωτική ως προς τα προβλήματα που αντιμετωπίζονται στο νησί μας σχετικά με τις πυρκαγιές. Αναφέρθηκε η έλλειψη οδηγών στα πυροσβεστικά οχήματα του Κλιμακίου, καθώς υπάρχουν μόνο τέσσερις οδηγοί οι οποίοι δεν επαρκούν ώστε να βγαίνουν κανονικά οι βάρδιες. Συζητήθηκε επίσης το θέμα της ανεξέλεγκτης καύσης των φρυγανότοπων ώστε να «βελτιωθούν» τα βοσκοτόπια, η οποία βέβαια σαν πρακτική, όχι δεν βελτιώνει την κατάσταση των, αλλά αντιθέτως τα υποβαθμίζει.

  Ο προϊστάμενος του Κλιμακίου αφού ενημέρωσε τον Περιφερειακό Διοικητή για την συνεισφορά μας στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών, ευχαρίστησε και συνεχάρει τον Σύλλογο μας αναγνωρίζοντας το σημαντικό έργο που έχει προσφέρει.

"Δανεισθήκαμε τα δάση...." (Γκάντι)

Η Ελλάδα, χώρα με πολλές καμένες περιοχές, αποτελεί ένα μεσογειακό περιβάλλον με συνυφασμένη την έννοια της πυρκαγιάς που κατατρώει τα τελευταία χρόνια χιλιάδες στρέμματα δασικών εκτάσεων κάθε χρόνο. Αρκεί και μόνο μια επίσκεψη σε μια πρόσφατα καμένη έκταση για να καταλάβουμε τις συνέπειες αυτής της καταστροφής. Εικόνες χωρίς ίχνος πρασίνου και ζωής που προκαλούν αισθήματα απογοήτευσης και απελπισίας!!

Το δάσος είναι πηγή ζωής για τον άνθρωπο με ανυπολόγιστη αξία. Οι δασικές πυρκαγιές διαφέρουν από οικοσύστημα σε οικοσύστημα αφού άλλοτε μπορεί να έχουν θετικές και άλλοτε αρνητικές συνέπειες στην ζωτικότητα και την ποιότητα του δάσους. Αρνητικές είναι σίγουρα οι συνέπειες όταν αυτές επαναλαμβάνονται σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα στην ίδια περιοχή. Μπορεί επίσης να έχουν καταστρεπτικές συνέπειες στον κοινωνικό και οικονομικό τομέα. Γνωστές είναι οι εικόνες καμένων σπιτιών, βιοποριστικών εγκαταστάσεων, οικόσιτων ζώων και το χειρότερο, χαμένων ανθρώπινων ζωών.

Ο άνθρωπος από αρχαιοτάτων χρόνων στάθηκε απέναντι στα δάση σαν φίλος και εχθρός, προστάτης και εκμεταλλευτής. Με αφορμή διάφορες ανάγκες του, υποβάθμιζε με τις καταστρεπτικές του επεμβάσεις και περιόριζε συνεχώς τα δάση. Η φύση όμως αντιστεκόταν και πάντα θα αντιστέκεται...

Τα δάση αγωνίζονται να διατηρηθούν και ο αγώνας συνεχίζεται. Όλοι είμαστε συνυπεύθυνοι για αυτή την κατάσταση. Από την μία πλευρά η πολιτεία, η οποία δεν έχει πάρει ξεκάθαρη θέση απέναντι στα δάση και από την άλλη όλοι εμείς οι πολίτες που παραμένουμε άπραγοι σε μια τέτοια καταστροφή με συνήθως όμως κριτική στάση, έτοιμοι να κατακρίνουμε την κάθε εσφαλμένη κίνηση, εκ του ασφαλούς πάντοτε, χωρίς καθόλου ενεργή συμμετοχή αφού η έννοια «Εθελοντισμός» βρίσκεται σε νηπιακό στάδιο για τα ελληνικά δεδομένα σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες που έχουν εδραιώσει την αντιμετώπιση των πυρκαγιών σχεδόν αποκλειστικά στους εθελοντές, δημιουργώντας παράλληλα κοινωνική στάση τέτοια που σέβεται το περιβάλλον και κατά συνέπεια και τα δάση.

Παράλληλα η δομή και λειτουργία του σημερινού συστήματος δασοπροστασίας στη χώρα μας αδυνατεί να ανταποκριθεί σε αυτή την πρόκληση που οφείλεται σε διαρθρωτικούς, οικονομικούς και επιχειρησιακούς λόγους. Το σύστημα δασικής προστασίας στην Ελλάδα σήμερα είναι υπερβολικά περίπλοκο με την εμπλοκή μεγάλου αριθμού φορέων με αδυναμία σύνδεσης και συντονισμού. Τα ποσά που ξοδεύονται για την καταστολή των δασικών πυρκαγιών είναι τεράστια ενώ τα αντίστοιχα για την πρόληψη είναι ανύπαρκτα.

Αναλογιζόμενοι το όλο πρόβλημα, εύκολα θα απαντούσαμε χρησιμοποιώντας τα λόγια του Γκάντι: «Τα δάση δεν τα κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας αλλά τα δανεισθήκαμε από τα παιδιά μας».

Καλωσήλθατε

  Καλωσήλθατε στο νέο διαδραστικό ηλεκτρονικό χώρο – blog- του Συλλόγου Εθελοντών Δασοπυροσβεστών Άνδρου (ΣΕΔΑ) !
   Ο ηλεκτρονικός αυτός χώρος αντικαθιστά την παλαιότερη ηλεκτρονική μας διεύθυνση, η οποία πλέον καταργείται.

     Στο χώρο αυτό, ο οποίος θα ενημερώνεται τακτικά, θα βρίσκετε λεπτομερή πληροφόρηση σχετικά με τη δραστηριότητα του συλλόγου μας, ειδήσεις και ζητήματα συναφή με την πυροπροστασία αλλά και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος του νησιού μας, καθώς και γενικότερου ενδιαφέροντος ειδήσεις για θέματα πυροπροστασίας και πυρόσβεσης.

     Το blog αυτό αποτελείται από μια σειρά σταθερών συνδέσεων στο πάνω μέρος της σελίδας που περιλαμβάνουν το ιστορικό, τους στόχους, τους άξονες δράσης και το έργο του συλλόγου, καθώς και στοιχεία επικοινωνίας με τους υπεύθυνους εκπροσώπους του ΣΕΔΑ. Στο δεξί μέρος της σελίδας, αναφέρονται αναλυτικά οι συμμετοχές των εθελοντών του Συλλόγου ανά έτος. Τέλος, στο κυρίως μέρος της σελίδας αναρτώνται με ημερολογιακή σειρά οι πιο πρόσφατες ειδήσεις, ενώ υπάρχει και δυνατότητα ανεύρεσης όλων των σχετικών αναρτήσεων ανά θέμα με βάση την κωδικοποίηση κάθε ανάρτησης (βλ. σχετικούς τίτλους).

      Σας προσκαλούμε να περιηγηθείτε στο χώρο αυτό, να μας στείλετε συναφές υλικό που θεωρείτε σημαντικό να κοινοποιηθεί στο ενδιαφερόμενο κοινό, αλλά και να σχολιάσετε και να διατυπώσετε δικές σας προτάσεις.