Η έξοδος από την κρίση περνάει από το περιβάλλον
Η φετινή παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος
πέφτει μέσα στην καρδιά των εκλογών. Το δίλημμα "μνημόνιο" –
"αντιμνημόνιο" που κυριαρχεί και σε αυτές τις εκλογές οδήγησε στην
ποδοσφαιροποίηση της συζήτησης για την έξοδο της χώρα μας από την κρίση
και στην υπεκφυγή της αναζήτησης λύσεων. Το περιβάλλον εξοβελίζεται από
τη δημόσια συζήτηση, παρότι η μόνη βιώσιμη αναπτυξιακή διέξοδος της
χώρας περνά από την προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής μας
κληρονομιάς. Αντί να συζητάμε για το τι χρειάζεται η χώρα, προτιμούμε
να μιλάμε για τις σημαίες και τα λάβαρα των μνημονίων και αντιμνημονίων.
Σαν να ανήκει η χώρα σε άλλους και εμείς είμαστε φίλαθλοι σε έναν αγώνα
μνημονιακών -αντιμνημονιακών.
Εκτός όμως από τις εκλογές, η παγκόσμια
μέρα περιβάλλοντος συμπίπτει και με την έναρξη της περιόδου δασικών
πυρκαγιών. Πριν από λίγες ημέρες είχα την τιμή να φιλοξενήσω στο
Eυρωπαϊκό Kοινοβούλιο μέλη εθελοντικών ομάδων δασοπυρόσβεσης από όλη την
Ελλάδα. Πρόκειται για συνανθρώπους μας που περνούν την ζωή τους
´εφημερεύοντας´ για να καλύψουν τα κενά της κρατικής μηχανής στη
δασοπυρόσβεση χωρίς αμοιβή.
Τους ρώτησα τι τους κάνει να αφήνουν τις
οικογένειες και τους φίλους τους και να βάζουν σε κίνδυνο τη ζωή τους
για να προστατεύσουν τα δάση μας, αλλά και τις ζωές και τις περιουσίες
πολλών συμπολιτών μας. Μου απάντησαν ότι πολλοί συνεχίζουν, ακόμη και αν
έχουν μείνει άνεργοι, ότι η πολιτεία κατά κανόνα τους βάζει
τρικλοποδιές, όμως η ψυχή τους το λέει, και εξακολουθούν να προσφέρουν.
Κάποιοι προσφέρουν επειδή αγαπούν τη
φύση, κάποιοι επειδή κάποτε βρέθηκαν σε κίνδυνο και δε θέλουν να
απειληθούν ξανά από φωτιά οι ίδιοι ή άλλοι συνάνθρωποι τους, κάποιοι
επειδή έχουν γίνει φίλοι, έχουν κάνει δυνατούς δεσμούς κινδυνεύοντας
μαζί για ένα κοινό καλό.
Κανένας τους δε σταμάτησε λόγω του
μνημονίου ή της κρίσης. Και όμως, για αυτούς τους ανθρώπους που έρχονται
να καλύψουν τα κενά και τις αδυναμίες της δημόσιας διοίκησης δε θα
μιλήσει κανένας σε αυτές τις εκλογές. Ούτε κανένας θα προτείνει λύσεις
στα προβλήματα τους, που είναι η συχνά δύσκολη συνεργασία τους με τις
υπηρεσίες πολιτικής προστασίας και πυρόσβεσης, η απουσία ασφαλιστικής
κάλυψης, που σημαίνει ότι αν τραυματιστούν ή χάσουν τη ζωή τους
προσφέροντας υπηρεσίες στους συνανθρώπους τους, ούτε αυτοί, ούτε οι
οικογένειες τους δικαιούνται αποζημίωση, η έλλειψη πιστοποίησης για την
εκπαίδευση τους που κάνει δυσδιάκριτο το ποιος είναι εκπαιδευμένος και
ποιος όχι.
Λίγο πριν μιλήσω με τους εκπροσώπους των
εθελοντών πυροσβεστών, είχα συνάντηση με τους ειδικούς στον τομέα της
ενεργειακής εξοικονόμησης στα κτήρια μας. Είναι μια έννοια πολύ τεχνική
για να προσελκύσει το ενδιαφέρον των μνημονιακών-αντιμνημονιακών. Όμως
μπορεί να κρύβει το μυστικό της εξόδου της χώρας μας από τη δεινή
συγκυρία.
Αν είναι κοινός τόπος η αναγκαιότητα της
ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας, μαζί με την επίτευξη
πρωτογενών πλεονασμάτων, τότε μια λύση που θα έπρεπε να συζητάμε είναι η
ενεργειακή αναβάθμιση των σπιτιών μας.
Τα κτήρια μας είναι από τα πιο
ενεργοβόρα σε όλη την Ευρώπη. Στην Ελλάδα χρησιμοποιούμε 2,5 φορές
περισσότερη ενέργεια για την θέρμανση των σπιτιών μας από ότι η παγωμένη
Σουηδία. Αυτό σημαίνει σπατάλη χρημάτων για να κάνουμε βιώσιμα τα
κακο-μονωμένα σπίτια μας. Μια σπατάλη που δεν περικόψαμε με την κρίση
και μας κοστίζει. Οι ενεργειακές μας εισαγωγές κοστίζουν περισσότερο από
το πρωτογενές μας έλλειμμα.
Αν μονώσουμε σωστά τα σπίτια μας,
βάλουμε δίπλα τζάμια, καλύτερα κουφώματα μπορούμε να μειώσουμε δραματικά
τις ανάγκες θέρμανσης και ψύξης των σπιτιών μας. Αν συντηρούμε τους
καυστήρες μας τακτικά, μπορούμε να μειώσουμε πολύ το κόστος θέρμανσης.
Αν βάλουμε ηλιακούς, θα μειώσουμε τους λογαριασμούς μας ακόμη
περισσότερο, ενώ αν βάλουμε και φωτοβολταϊκά το σπίτι μας θα μας
πληρώνει.
Για να τα κάνουμε όλα αυτά πρέπει να
αγοράσουμε κουφώματα, μονωτικά υλικά, και υλικά κατασκευής, ηλιακούς και
φωτοβολταϊκά. Όλα αυτά η χώρα μας τα παράγει. Επίσης πρέπει να
απασχολήσουμε τεχνικούς, μαστόρους, οικοδόμους, μια από τις κατηγορίες
συνανθρώπων μας δηλαδή που χτυπήθηκαν δραματικότερα από την ανεργία.
Θα έπρεπε λοιπόν σήμερα, να συζητάμε
πώς σημαντικοί πόροι του ΕΣΠΑ θα στραφούν προς την ενεργειακή
αναβάθμιση των δημοσίων και ιδιωτικών κατοικιών, με προτεραιότητα στα
σπίτια των φτωχότερων συμπολιτών μας.
Όμως και αυτό το θέμα θα χαθεί μέσα στο
ντέρμπι "μνημόνιο-αντιμνημόνιο". Όπως και οι συζητήσεις για την
προστασία των τοπίων μας και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς για να
έχουμε τουρισμό ποιότητας, τα συνεταιριστικά αιολικά πάρκα και την
συνεταιριστική επιχειρηματικότητα, τη μετατροπή των σκουπιδιών μας σε
οικονομικούς πόρους και τόσα άλλα που πρέπει να είχαμε βάλει ήδη μπρος
και λείπουν από τις προεκλογικές συζητήσεις και πιθανότατα από την
μετεκλογική εφαρμογή.
Όποια κυβέρνηση και αν προκύψει θα
πρέπει να βρει λύση στο γρίφο της ανάπτυξης. Και φοβάμαι ότι το
περιβάλλον θα γίνει ξανά το θύμα και κατά συνέπεια η λύση αδύνατη.